E-TİCARET İŞ MODELLERİ
E-ticaret iş modelleri “Çalışma şekilne göre” ve ” “İş modeline göre” ayrışmaktadır.
“İŞ MODELİNE GÖRE” E-TİCARET İŞ MODELLERİ
• Market place
• Private shopping
• Yatay site
• Dikey site
• Yaprak site
• Üyelik Modeli
• Aracılık Modeli
• Sosyal Ağlarda E- Ticaret
• Brick and mortar
• Click & Brick veya Click to Brick
• Aggregator
• Droppshipping
• Market Place : E-Pazaryeri, Elektronik ortamın Pazar yeridir. Web sitesinin içerisinde alıcıların ve satıcıların buluştuğu ve alışveriş yaptığı bir ortamdır. E-Pazar yerlerinde Satış yapmak isteyen kişi veya firmalar bir mağaza açmak için başvuruda bulunurlar ve gerekli koşulları sağladıktan sonra mağazaları aktif hale getirilir. E-Pazar yerlerinde müşterilerin mağazadan satın almış olduğu ürünlerin ödemeleri E-Pazar Yerine yapılır ve mağaza sahibi/yetkilileri ürünleri gönderdikten sonra müşteri, onay sürecine girer. Onay verdikten sonra en başta yapılan sözleşmeler gereği belirli tutarlar kesilerek mağaza sahibine önceden anlaşılmış olan ödeme günlerinde ödemeleri yapılır. Burada Müşteri koruması aktif rol oynamakla beraber, mağaza sahiplerinin de düzgün işleyişe sahip bir ürün satışı , gönderimini de sağlayarak E-ticarette önemli rol oynamakta ve güvenilirliği sağlamaktadır. . Ayrıca Pazar yerlerinde bir mağaza sahibi olmak, ziyarete gelen kişilere kendi web sitenizi baz aldığımızda ( Reklam harcamaları, güvenilirlik ve diğer giderlere kıyasla ) daha fazla görünür olabileceğiniz anlamına gelmektedir. Satışa sunulan ürünleri bir çok mağazada bulabileceğinizden dolayı, uygun maliyetli olabilmektedir.
Örnek siteler : Son dönemde Pazaryerine dönüşen Teknosa, kapanan gittigiyor.com, trendyol, n11, sahibinden.com, exporgin.com örnek olarak verilebilir.
Dünya’dan Örnek Siteler : amazon.com, alibaba.com, rakuten, aliexpress.com, zalando.com, ozon.ru, ebay.com, etsy.com, flipkart örnek olarak verilebilir. Yüzlerce farklı ve milyonlarca dolar cirolaro pşan ve bilindik pazaryerleri de mevcuttur.
• Private shopping : Diğer E-Ticaret sitelerinden ayrılan özelliği ; Dinamik bir yapıda günlük haftalık saatlik olarak değişen fırsat ürünlerinin belirli adetlerde site üzerinde gayet uygun fiyatlara satılmasıdır. Fiyatlara duyarlı olan, sürekli takipte olan ve ürünlerin fiyatlarının düşeceğini bilip kaçırmak istemeyen müşteriler için gayet cazip sitelerdir. Bu sitelerde müşteriler aslında gerçekten ihtiyaçları olmayan ürünleri de satın alabilmektedirler. Private shopping’lere davetiye usulü kayıt yapılabilmekteydi.
Örnek siteler : Zamanın en trend siteleri olan Limango, Markafoni, Day Buy Day, 1V1Y, Paramini ve şu an farklı kulvarlara giren , Morhipo ve Trendyol örnek olarak gösterilebilir.
• Yatay Site : Bir tek sektöre veya kategoriye bağlı kalmaksızın, her türlü ürünlerin satılabileceği E-Ticaret Modelidir. Örnek olarak; Sadece Teknolojik ürünler satmadığınızı, Tekstil, Gıda
vb. Ürünlerin de sitenizde satıldığını düşünün. Bir çok sektörü içerisinde barından İş modelidir. Avantajları ve dezavantajları vardır. Süpermen olmaya çalışmanın dünyevi halidir. Her ürünü satayım, müşteri kitlem fazla olsun, herkese ulaşayım demenin farklı bir yoludur. Bu iş modeli ile başlamak isteyen firmaların işe giriş bütçeleri ve masrafları yüksek olur fakat daha geniş hedef kitlelere ulaşacağından dolayı iş hacimleri de yüksek olmaktadır. Depo, reklam ve pazarlama, personel maliyetleri her daim yüksek olur.
Örnek Site : alwaysfashion.com
• Dikey site : Dikey E-ticaret iş modeli ise ; Sadece belirli bir sektör ve ürün kategorisi üzerine kanalize olan, her sektörden ürünleri satmayan iş modelidir. Sitesinde sadece ayakkabı satan bir firma dikey e-ticaret yapıyordur. Ayakkabının farklı modelleri ve çeşitleri olabilir. Sadece Tesbih satışı olabilir veya tekstil ürünleri satışı yapan bir site düşünülebilir. Bir Pazar yerini Yatay e-ticaret modeli olarak düşünebileceğimiz gibi, içerisinde bulunan mağazaları da dikey e-ticaret yapan firmalar olarak düşünebiliriz.
• Yaprak site : Bu tarz iş modelleri sitelerinde sadece bir tek ürün satan e-ticaret modelleridir. Sitede sadece vücut kaslarınızı geliştirebileceğiniz bir tek ürün satılıyorsa, Sadece 1 model Tesbih, bir model reçel, bal, zeytinyağı satılıyorsa, sadece tek bir model ve marka diş fırçası, temizlik malzemesi ( mop gibi), parfüm, cilt malzemesi vb. Aklınıza gelebilecek her türlü tekil ürün satışının yapıldığı e-ticaret modelidir.
• Üyelik Modeli : ( Abonelik Modeli E-ticaret) Üyelik modeli ya da abonelik modeli e-ticaret iş modellerinde üyesi olduğunuz site, kendi alanlarında ( kozmetik, gıda, tekstil vb. ) ne alacağınızı bilmeden aylık standart olarak tarafınıza ödediğiniz tutar’dan bir miktar daha fazla ürün gönderilen iş modelidir. Bir kozmetik e-ticaret sitesine üyeliğiniz var ve bu site sadece aylık olarak belirli bir miktar karşılığında size bir paket yaparak
gönderiyor. İçerisinde bulunan ürünler genel anlamda sizlerin her bir ürünü tek tek satın alacağınız fiyatlardan daha ucuza gelmesidir. Buradaki tek olumsuzluk ise beğenmediğiniz bir ürünün tarafınıza gelebileceğidir. Ayrıca, sık kullandığınız, tükettiğiniz ürünleri belirli dönemlerde abone olarak da satın alma satın alabileceğiniz bir modeldir. Günlük diyet yemekleri, günlük yemek, meyve ve sebze, atıştırmalıklar da belirtilen iş modellerinde kullanılabilir.
• Aracılık Modeli : Genellikle hizmet bazlı satışlarda gördüğümüz ve firmalara aracılık ederek müşterilere ulaşmalarını sağlayan, müşterilerin de gerek yorumlar gerekse puanlamalardan alacakları hizmeti değerlendirip satın alma işlemini yapabileceği güvenli iş modelleridir.
• Sosyal Ağlarda E- Ticaret : Hashtag’ler ile etiketleme yaparak müşterilerinize sosyal medyada satışını yapmak istediğiniz ürünleri gösterip, kapıda ödeme veya banka yoluyla tahsilatını yaptığınız, reklam bütçeleri ve maliyetlerin çok düşük olduğu platform satışlarıdır. Burada dikkat edilmesi gereken hususlar, sosyal medyanın bir firmayı batırabileceği gibi yüceltebileceği de unutulmamalıdır. Bir E-Ticaret siteniz var ise, önceki cümlelerde belirtilen satış odaklı işlemlerden uzak durmalı ve bu alanları müşteri ilişkilerini kuvvetlendirmek, sağlamlaştırmak, onlarla iletişim kurmak, ürünlerinizi sunmak için kullanabileceğiniz bir alana dönüştürmelisiniz. Sosyal medya platformaları sadece satış odaklı alanlar değildir. Müşterilerinizle etkileşim kuramaya gayret gösterin.
• Brick and mortar : Hem fiziki mağazaları bulunan hem de internet üzerinden satış yapan firmalar için kullanılır.
Örnek Siteler : Devam eden ve pazaryerine dönüşen Teknosa, kapan Bimeks ve Gold brick and mortar’a örnek olarak verilebilir.
• Click & Brick veya Click to Brick : Click & Brick kısaca ; Fiziksel bir mağazası olmadan E-ticaret sitesini kurup daha sonra fiziksel mağaza açan firmaların iş modellerine denmektedir.
Örnek Site : vivense.com
• Aggregator İş modeli : Bir sitenin, Bir çok e-ticaret sitesinden belirli ürün bilgilerini alarak karşılaştırmaya açan iş modelidir. En uygun fiyatlı ürünleri sunabilir, ürün karşılaştırmaları yapabilirsiniz.
Örnek Siteler : akakce.com, cimri.com, alwaysfashion.com/tr/
• Dropshipping : Bu iş modelinde ise herhangi bir depo, ürün, stok tutmadan (XML) yapılabilecek olan ürün satışlarıdır. Yurtiçi ve yurt dışı faaliyetlerinizi, herhangi bir maliyetiniz olmadan tedarikçilerden alacağınız ürün bilgileri dahilinde müşterilere sunar ve satış sonrası tedarikçilerinizden alarak müşterilerinize gönderir ve neredeyse sıfır maliyetle kar edebileceğiniz e-ticaret modelidir.
“ÇALIŞMA ŞEKLİNE GÖRE” E-TİCARET İŞ MODELLERİ
Aşağıda yazılı olan bazı iş modelleri birbirinin içine girebilmektedir. Örneğin B2C iş modelinde İşletmeden Tüketiciye satış yapılmakla birlikte, firmalar da aynı şekilde alım yapabilmektedir.
B2B- Business To Business : Firmadan Firmaya yapılan satışları ifade etmektedir. Kapalı devre e-ticaret siteleri üzerinden firmalara, daha öncesinden tanımlanan, kar oranları belirlenmiş, kullanıcı adı ve şifre ile
giriş yapıldığı zaman tanımlı bilgiler ile site üzerinden sipariş verilebilen sitelerdir.
B2C- Business To Consumer : İşletmeden Tüketiciye
( Customer diye yanlış bir ifade mevcut. Consumer Tüketici demek, Customer Müşteri Demektir. Doğrusu Consumer ‘dır. Firmadan Tüketiciye yapılan satış/satışları ifade etmektedir. Son kullanıcıya satış yapan tüm e-tciaret siteleri bu iş modeline dahil olmaktadır.
B2G-Business To Government : İşletmeden Devlete
Devlet kurumlarının açmış olduğu ihalelere İşletmelerin girerek Develete satış yapma modelidir. E-devlet üzerinden gerçekleştirilir.
C2B-Consumer To Business : Tüketiciden İşletmeye yapılan satışları ifade eder. Armut.com, freelance.com, bionluk.com
C2C-Consumer To Consumer : Tüketiciden Tüketiciye yapılan satışları ifade eder. Letgo, sahibinden.com gibi siteler bu iş modeline örnektir.
D2C- Direct To Consumer : Firmadan Direkt Tüketiciye : Bu iş modelinde Marka, arada herhangi bir dağıtıcı, toptantı vb. olmadan direkt olarak kendi sitesinden tüketicilere satış yapmaktadır.
G2G-Government To Government : Devletten Devlet’e Devlet kurumlarının kendi aralarında yaptıkları satışları ifade etmektedir.
G2C-Government To Consumer : Devletten Tüketiciye
Devlet kurumlarına ait olan kurumlar üzerinden Tüketicilerine satış yapılan iş modelidir. TCDD örnek olarak verilebilir.
Sizler de bir e-ticaret sitesi kurmak ve hangi e-ticaret iş modeli üzerinden ilerlemek istediğinizi tam olarak bilmiyorsanız, detaylı danışmanlık hizmetlerimizden faydalanabilirsiniz.
